UZLAŞMA MÜESSESİNDE
DEĞİŞİKLİKLER
7194 Sayılı Dijital Hizmet Vergisi İle
Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun 07.12.2019 tarih ve 30971 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir.
İlgili Kanunun 28 inci maddesiyle; 213 sayılı
Kanunun ek 1 inci maddesinin birinci fıkrasındaki parantez içi hükümde yer alan
“kesilen ceza hariç” ibaresi “kesilen ceza ve 370 inci maddenin (b)
fıkrası kapsamında kendilerine ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen
mükelleflere mezkur maddeye göre kesilen ceza hariç” şeklinde
değiştirilmiştir.
Yine, ilgili Kanunun 29 uncu maddesiyle;
213 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“EK MADDE 9- Bu bölüm uyarınca üzerinde
uzlaşılan vergi ve cezalar hakkında 376 ncı maddenin birinci fıkrasının (2)
numaralı bendi hükmü dışında indirim uygulanmaz.
Hakkında 376 ncı maddenin birinci
fıkrasının (1) numaralı bendi hükümleri uygulanan vergi ve cezalar için bu
bölüm hükümleri uygulanmaz. Mükellefin uzlaşma tutanağını imzalayıncaya kadar
uzlaşma talebinden vazgeçtiğini beyanla hadiseye 376 ncı maddenin birinci
fıkrasının (1) numaralı bendi hükümlerinin uygulanmasını isteme hakkı
mahfuzdur.”
Değişiklikler ne getirmiştir?
A-213 sayılı Kanunun ek 1 inci
maddesinin birinci fıkrasındaki parantez içi hükümde değişiklik:
1-(Eski parantez içi hüküm)
213 sayılı Kanunun “Uzlaşmanın Konusu,
Kapsamı, Komisyonlar ve Şekli” başlıklı ek 1 inci maddesinde yer alan (eski)
parantez içi hüküm aşağıdaki gibidir:
“(359 uncu maddede yazılı fiillerle
vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza ile
bu fiillere iştirak edenlere kesilen ceza hariç)”
Söz konusu parantez içi hüküm;
Mükellef tarafından, ikmalen, re'sen
veya idarece tarh edilen vergilerle bunlara ilişkin vergi ziyaı
cezalarının tahakkuk edecek miktarları konusunda, vergi ziyaına sebebiyet
verilmesinin kanun hükümlerine yeterince nüfuz edememekten ya da 369 uncu
maddede yazılı yanılmadan kaynaklandığının veya bu Kanunun 116, 117 ve 118 inci
maddelerinde yazılı vergi hataları ile bunun dışında her türlü maddi hata
bulunduğunun veya yargı kararları ile idarenin ihtilaf konusu olayda görüş
farklılığının olduğunun ileri sürülmesi durumunda, idarenin mükelleflerle
uzlaşabilmesinde; vergi ziyaına VUK’ un 359 uncu maddede yazılı fiillerle
(Kaçakçılık) sebebiyet verilmesi halinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza ile
bu fiillere iştirak edenlere kesilen cezaların uzlaşma kapsamı dışında
tutulmasına ilişkindir.
2-(Yeni) Parantez içi hüküm
7194 sayılı Kanunun 28
inci maddesiyle, 213 sayılı Kanunun ek 1 inci maddesinin birinci fıkrasındaki parantez içi
hüküm aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
“(359 uncu maddede yazılı fiillerle
vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza ile
bu fiillere iştirak edenlere kesilen ceza ve 370 inci maddenin (b) fıkrası
kapsamında kendilerine ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflere
mezkur maddeye göre kesilen ceza hariç)
Değişiklik neyi ifade etmektedir?
Yukarıda belirtildiği üzere; 213
sayılı Vergi Usul Kanunu’nun ek 1 inci maddesi hükmüne göre; 359 uncu maddede
yazılı fiillerle (Kaçakçılık) vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh
edilen vergi ve kesilen ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilen cezalar
uzlaşma kapsamına girmemektedir.
Bu düzenlemeyle; ilave olarak, 213
sayılı Kanunun 370 inci maddesinin (b) fıkrası kapsamında sahte veya muhteviyatı
itibarıyla yanıltıcı belge kullanma fiilinin işlenmiş olabileceğine dair
hakkında ön tespite ilişkin yazı tebliğ edilen mükelleflerin; süresinde
beyanname vermeleri durumunda kesilen % 20 oranındaki vergi ziyaı cezası
uzlaşma kapsamı dışında tutulmaktadır. İlave edilmesinin nedeni; vergi ziyaına
sebebiyet veren fiilin, VUK’ un 359 ncu maddesinde sayılan fiillerden
(Kaçakçılık) olmasıdır.
NOT: Söz konusu düzenleme, 7194 sayılı Kanunun 92/ğ maddesiyle 01/01/2020
tarihinde yürürlüğe girecektir.
B-213 sayılı Kanunun ek 9 uncu
maddesinde değişiklik:
1-213 sayılı Kanunun ek 9 uncu
maddesinin (eski) hali:
Değişmeden önceki, 213 sayılı Kanunun ek
9 uncu maddesi aşağıdaki gibidir:
“Ek Madde 9
(Ek: 19/2/1963 - 205/22 md.) Bu bölüm
uyarınca üzerinde uzlaşılan vergi ve cezalar hakkında 376 ncı madde hükümleri;
hakkında 376 ncı madde hükümleri uygulanan vergi ve cezalar için bu bölüm
hükümleri uygulanmaz. Ancak, ceza muhatabının, uzlaşma tutanağını imzalayıncaya
kadar uzlaşma talebinden vazgeçtiğini beyanla hadiseye 376 ncı maddenin
uygulanmasını isteme hakkı mahfuzdur.”
Eski düzenlemeye göre; uzlaşılan vergi
ve cezalar hakkında VUK’ un 376 ıncı madde hükümleri (Ceza indirimi)
uygulanamaz. Aynı şekilde, VUK’ un 376 ıncı madde hükümleri (Ceza
indirimi) uygulanan vergi ve cezalar hakkında da uzlaşma hükümleri uygulanamaz.
Şayet, ceza muhatabı uzlaşma tutanağını imzalayıncaya kadar uzlaşma talebinden
vazgeçtiğini beyan ederse, o takdirde muhatabın 376 ncı maddenin uygulanmasını
isteme hakkı saklıdır.
2-213 sayılı Kanunun ek 9 uncu
maddesinin (yeni) hali:
7194 sayılı Kanunun 29 uncu maddesiyle,
213 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir:
“EK MADDE 9- Bu bölüm uyarınca üzerinde
uzlaşılan vergi ve cezalar hakkında 376 ncı maddenin birinci fıkrasının (2)
numaralı bendi hükmü dışında indirim uygulanmaz.
Hakkında 376 ncı maddenin birinci
fıkrasının (1) numaralı bendi hükümleri uygulanan vergi ve cezalar için bu
bölüm hükümleri uygulanmaz. Mükellefin uzlaşma tutanağını imzalayıncaya kadar
uzlaşma talebinden vazgeçtiğini beyanla hadiseye 376 ncı maddenin birinci
fıkrasının (1) numaralı bendi hükümlerinin uygulanmasını isteme hakkı mahfuzdur.”
Değişiklik neyi ifade etmektedir?
Kısaca, uzlaşılan vergi ve cezalar
hakkında, VUK’ un 376 ncı maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendi
hükmü uyarınca ayrıca ceza indirimi hakkı (% 25) vermektedir. Ancak; bu ceza
indirimi belli şartlarla gerçekleşecektir.
Şöyle ki;
Uzlaşmanın vaki olması durumunda,
üzerinde uzlaşılan vergi veya vergi farkı ve vergi ziyaı cezasının %75’i, VUK
’un ek 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan
ödeme süreleri içinde (*) ödenirse üzerinde uzlaşılan cezanın %25’i
indirilecektir.
(*) VUK’ un ek 8 inci maddesinin
birinci fıkrasının (1) numaralı bendine göre; uzlaşma konusu yapılan vergi ve
cezalar; uzlaşma vakı olduğu takdirde, uzlaşma tutanağı vergi ve cezaların
ödeme zamanlarından önce ilgiliye tebliğ edilmişse kanuni ödeme zamanlarında;
ödeme zamanları kısmen veya tamamen geçtikten sonra tebliğ edilmişse ödeme
süreleri geçmiş olanlar uzlaşma tutanağının tebliğinden itibaren bir ay içinde
ödenir.
Öte yandan; 213 sayılı Kanunun ek 9 uncu
maddesine göre, uzlaşılan vergi ve cezalar hakkında, yukarıda belirtilen 376
ncı maddenin birinci fıkrasının (2) numaralı bendi hükmü dışında başkaca bir
indirim uygulanamayacaktır.
Ayrıca; hakkında 376 ncı maddenin
birinci fıkrasının (1) numaralı bendi hükümleri uygulanan vergi ve cezalar için
uzlaşma hükümleri uygulanamayacaktır. Ancak; mükellef, uzlaşma tutanağını
imzalayıncaya kadar uzlaşma talebinden vazgeçtiğini beyan ederse, o takdirde
mükellefin 376 ncı maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi hükümlerinin uygulanmasını isteme hakkı
saklıdır.
NOT: Söz konusu düzenleme, 7194 sayılı Kanunun 92/h maddesi uyarınca
07.12.2019 tarihinde yürürlüğe girmiştir.